Cloisonné (aardewerk)
Van Wikipedia, de gratis encyclopedie
Cloisonné is een glazuurtechniek waarbij gekleurde vlakken van een motief op metaal of keramiek (aardewerk, steengoed en porselein) worden aangebracht. De naam komt van het Franse woord cloison dat "partitie" of "partitie" betekent. Terwijl voor de scheidingswanden metalen draden of strips worden gebruikt, zijn bij keramiek de grenzen tussen de verschillende kleurvlakken vormgegeven als kleiruggen.
Cloisonné-techniek in keramiek
De kleiribbels kunnen op verschillende manieren op een werkstuk worden aangebracht. Bij driedimensionale objecten worden de kleiribbels meestal met een ballonspuit op het ongebakken werkstuk gespoten. Voor tweedimensionale objecten zoals tegels kan van het motief een gipsmal of een linoleumsnede worden gemaakt, die vervolgens in de natte klei wordt gedrukt. Na het drogen en het eerste bakken, het zogenaamde koekjesbakken, worden de oppervlakken gekleurd met glazuur. Vervolgens wordt het werkstuk opnieuw gebakken op een hogere temperatuur, het zogenaamde glazuurbakken. De ribbels voorkomen dat de verschillende kleuren glazuur in elkaar overvloeien.
Cloisonné tegels
Bij de productie van tegels wordt vooral gebruik gemaakt van de cloisonnétechniek, omdat hier de herhaling van motieven eenvoudig is. In Nederland zijn de cloisonné tegels van aardewerkfabriek De Porceleyne Fles en tegelfabriek Westraven het meest bekend, die respectievelijk van 1907 tot 1977 in Delft en van 1923 tot 1965 in Utrecht werden geproduceerd.
Cloisonné tegels worden ook wel lijnreliëftegels genoemd. Soortgelijke tegels werden veel eerder gemaakt in Spanje, waar ze azulejos de cuenca y arista (tegels met bassin en rand) of eenvoudigweg azulejos de arista werden genoemd. De eerste productiecentra in Spanje in de vijftiende en zestiende eeuw bevonden zich in de steden Sevilla, Toledo en Muel.
